Nieuws

Op dinsdagmiddag 25 november vond de masterclass Leven met een visuele beperking plaats in de Dutch Innovation Factory. Het Experimenteerhuis stroomde vol met welzijns- en zorgprofessionals van Vierstroom Zorg Thuis en Welthuis. Stuk voor stuk mensen die in hun werk dagelijks cliënten met een visuele beperking begeleiden. Tijdens de masterclass leerden zij slimme technologie in zorg en welzijn kennen die het leven van deze cliënten zelfstandiger, makkelijker en van hogere kwaliteit kan maken.

‘Blind’ lunch pakken: “Vreselijk”
En leren in de DIF, dat gebeurt in de praktijk. Daarom startte de masterclass bewust niet zittend in een klaslokaal, maar met een opdracht. Deelnemers kregen een afgeplakte bril op waardoor zij, naast lichtinval, niets meer konden zien. Op deze manier moesten zij zelf hun lunch pakken: broodjes uitzoeken, drinken inschenken en de weg naar de masterclass vinden.

Een opdracht die meteen liet voelen hoe snel je overzicht, zekerheid en vertrouwen verliest wanneer je zicht wegvalt. “Ik vond het al spannend genoeg om water in te schenken. Aan koffie of thee heb ik me niet eens gewaagd. Je bent volledig de controle kwijt, dat voelt vreselijk”, reageerde een van de deelnemers.

Deze ervaring onderstreepte direct het belang van de masterclass. In Nederland leven ruim 370.000 mensen met een visuele beperking. Goede toegankelijkheid, zelfstandigheid en kwaliteit van leven zijn voor hen een noodzakelijke basis in zorg en welzijn. En technologie in hierin kan een groot verschil maken.

Training door experts van Bartiméus
De masterclass werd gegeven door Marieke en Erik van stichting Bartiméus; een organisatie die zich inzet voor een goed leven voor mensen die blind of slechtziend zijn. Hun missie is om mensen met een visuele beperking te versterken in zelfstandigheid, zelfredzaamheid en participatie. Met hun kennis en praktijkervaring namen Marieke en Erik de deelnemers stap voor stap mee in wat er op het gebied van technologie en innovatie mogelijk is voor mensen met beperkt zicht.

DiskTimer, niveaudetector en Hark AI
Speciaal voor deze innovatieve kant van de zorg heeft Bartiméus het FabLab opgericht: een omgeving waar technologische hulpmiddelen voor mensen met een visuele beperking ontwikkeld en uitgeprobeerd kunnen worden. Zoals de DiskTimer, een door Bartiméus zelf ontwikkeld apparaat dat tijd voelbaar maakt. De DiskTimer bevat vijf gele disks die je op tijd kunt instellen. Deze disks vallen, naarmate de tijd verstrijkt, langzaam naar beneden. Dat vallen is voelbaar én hoorbaar gemaakt door trillingen. Zo wordt tijd letterlijk tastbaar en inzichtelijk, bijvoorbeeld wanneer iemand moet wachten op hulp.

Ook de niveaudetector is te ervaren in het FabLab. Dit gele apparaatje, ter grootte van een blokbatterij, lijkt simpel maar bleek eerder die dag al onmisbaar bij het inschenken van drinken tijdens de lunch. Je hangt de niveaudetector aan je beker; zodra de vloeistof de rand bereikt, trilt en piept het apparaat. Zo weet je precies wanneer je moet stoppen met inschenken.

Het voorleesapparaat Hark AI werd eveneens enthousiast ontvangen. Je legt er bijvoorbeeld een krant op, het apparaat maakt een foto en leest het nieuws van de dag voor. En dankzij AI wordt dit hulpmiddel steeds slimmer. Niet alleen teksten, maar ook foto’s kunnen nu worden geanalyseerd én voorgelezen. In zorgtechnologie speelt AI sowieso een steeds grotere rol. Apps zoals Be My Eyes en Seeing AI laten dat zien: foto’s worden direct omschreven, objecten herkend en situaties uitgelegd. Technologie die letterlijk iemands ogen kan zijn en daarmee een wereld aan extra zelfstandigheid opent.

Studentenonderzoek: “Prijswaardig maar met uitdagingen”
Ook studenten van de opleiding Communication & Multimedia Design (CMD) van De Haagse Hogeschool kregen een plek in de masterclass. Zij onderzochten voor het Experimenteerhuis hoe slechtzienden en slechthorenden beter kunnen worden ondersteund tijdens kennissessies. De studenten vertelden over hun onderzoek en deelden hun oplossing: de Vision Flow-app, een app die kennissessies toegankelijker maakt met onder andere auditieve ondersteuning. De reactie van Bartiméus was veelzeggend: “Een prijswaardig concept, maar ik zie nog wel uitdagingen om dit in de praktijk echt vorm te laten krijgen.”

En precies dáár zit de meerwaarde van samenwerken. Door onderwijs en praktijk bij elkaar te brengen, wordt de brug tussen deze twee werelden kleiner, worden zorginnovaties sneller doorontwikkeld en krijgen ze meer kans van slagen.

Zelfstandiger leven dankzij innovaties in welzijn en zorg
De masterclass leverde veel herkenning op. Deelnemers bespraken concrete casussen en testten de technologie. Er werd direct gesproken over hoe zij de innovaties in hun eigen werk wilden inzetten. “Ik heb gelijk een cliënt in mijn hoofd bij wie ik de DiskTimer wil gebruiken; ik ben heel benieuwd wat dat met hem gaat doen. En omdat zowel intra- als extramurale zorgmedewerkers aanwezig zijn, leer je niet alleen veel van de masterclass, maar ook van elkaar,” aldus één van de aanwezigen.

Zo blijven zorgprofessionals continu leren om hun cliënten nog beter te begeleiden en krijgen zorginnovaties de kans om écht te landen in de praktijk. Dit draagt uiteindelijk bij aan het grotere doel: mensen met een visuele beperking ondersteunen om zelfstandiger, veiliger en met meer vertrouwen te leven.

Over deze masterclass
Deze masterclass was de derde bijeenkomst van de KLeP Lunch, georganiseerd door de Community of Practice (CoP) Zorgtechnologie van CIV Welzijn & Zorg, in samenwerking met het mboRijnland, Bartiméus, Welthuis en Vierstroom Zorg Thuis. De CoP is een samenwerkingsecosysteem waarin onderwijs, werkgevers en zorgprofessionals werken aan één doel: technologie duurzaam en vanzelfsprekend onderdeel maken van het zorgvak. Door vraagstukken uit het werkveld te verbinden met kennis uit het onderwijs wordt technologie in welzijn en zorg niet alleen ontwikkeld, maar ook écht ingebed in de praktijk.

Meer weten over de trainingen in het Experimenteerhuis of deelnemen aan een volgende sessie? Neem contact op met projectleider Arianne Riedijk, projectleider van het Experimenteerhuis: ariedijk@mborijnland.nl.